ارزیابی بیومارکرهای استرس اکسیداتیو کبد موش صحرایی بعد از مواجهه با دوزهای حاد دیازینون

زمینه: دیازینون یکی از مهم­ترین ارگانوفسفره­هایی است که به طور وسیع در کشاورزی استفاده می­شود. بعضی از ارگانوفسفره­ها سبب افزایش تولید رادیکال­های آزاد و تخریب سیستم آنتی اکسیدان بدن می­شوند.   هدف: مطالعه به منظور تعیین اثر دیازینون بر روی سیستم اکسیدان- آنتی اکسیدان کبد موش صحرایی انجام شد.   مواد و روش­ها: این مطالعه تجربی در سال 1389 در دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا... (عج) انجام شد. 28 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در محدوده وزنی200 تا250 گرم به طور تصادفی به 4 گروه تقسیم شدند، یک گروه شاهد (حلال دیازینون) و سه گروه آزمایش که دوزهای مختلف دیازینون (30، 50 و 100 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن) را به صورت داخل صفاتی دریافت کردند. موش­ها 24 ساعت پس از تزریق بی­هوش و بافت کبد آن­ها جدا شد. سپس فعالیت آنزیم­های سوپراکسید دیسموتاز ( sod ) ، کاتالاز ( cat ) ، گلوتاتیون s – ترانسفراز ( gst ) و لاکتات دهیدروژناز ( ldh ) و همچنین غلظت گلوتاتیون ( gsh ) و مالون دی آلدئید ( mda ) توسط روش­های بیوشیمیایی تعیین شد. داده­ها با آزمون­های آماری آنالیز واریانس و توکی تحلیل شدند.   یافته­ها: افزایش فعالیت آنزیم­های sod ، cat و gst و میزان mda در دوزهای بالاتر از 30 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن دیازینون مشاهده شد، در حالی که میزان gsh در مقایسه با گروه شاهد کاهش یافت. فعالیت ldh در دوز 100 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن به طور معنی­داری افزایش پیدا کرد ( 01/0 > p ).   نتیجه­گیری: دیازینون به طور احتمالی باعث القا تولید رادیکال­های آزاد و استرس اکسیداتیو وابسته به دوز می­شود. افزایش فعالیت آنزیم­های آنتی اکسیدان همراه با کاهش غلظت gsh نشان­دهنده آسیب اکسیداتیو بافت کبد است. افزایش mda با پراکسیداسیون غشای کبد همراه است.